Spring naar inhoud

Vandaag is het 4 mei, de dag dat wij herdenken wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd en ook de dag dat wij de slachtoffers van die oorlog herdenken.
Daarom gaan mijn gedachten even terug in de geschiedenis.

Onze schaakclub is opgericht in 1928. In de tijd dat schaken heel populair was in Nederland, ook onder gewone arbeiders. Enkele jaren na de oprichting van onze club werd Euwe wereldkampioen en schoten de schaakclubs a.h.w. als paddenstoelen uit de grond (ook in Amsterdam-Noord). In Amsterdam-Noord had iedere scheepsbouwmaatschappij zijn eigen schaakclub. Maar de werkloosheid was behoorlijk groot (na de beurskrach en economische crisis). Schaken was een goedkope sport en mensen die werkloos waren konden vaak kosteloos (of voor een heel laag bedrag) lid worden van een schaakclub. Vandaar het relatief grote aantal schakers onder arbeiders.
De Amterdamsche Sportclub De Volewijckers in Amsterdam-Noord was een club waar veel gewone arbeiders lid van waren. Daaronder waren veel communisten en socialisten.
De Volewijckers was een multisportvereniging. Eigenlijk een behoorlijk grote voetbalclub met voor de oorlog ook afdelingen Handbal, Athletiek en Schaken. In de statuten stond dat je alleen lid kon worden van een onderafdeling, als je lid was van de voetbalclub. Tot 1971 heeft onze schaakclub deel uitgemaakt van de multisportvereniging, maar dit terzijde.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging het leven in Nederland “gewoon” door. Ook de sportcompetities, soms met een noodcompetitie. De Volewijckers werden in 1944 Nederlands voetbalkampioen! Ze speelden toen, vanwege een bombardement op het Mosveld (waar het voetbalcomplex van De Volewijckers toen was), in het stadion van Ajax in de Meer.
Later werd duidelijk dat De Volewijckers een verzetsclub was geweest. Dat komt vooral door de broers Gerben en Douwe Wagenaar. Gerben linkshalf en aanvoerder, wordt een belangrijke leider in het communistisch verzet in Amsterdam. Hij wordt door de Duitsers gezocht en kan daardoor niet meer voetballen. Onder leiding van zijn broer Douwe, die voorzitter is, laten De Volewijckers zien dat ze anti-Duits zijn. Op 3 augustus 1943 voetballen ze tegen VUC in oranje shirts in plaats van in hun groen-witte clubshirts. Douwe vertelt later: "meteen na de wedstrijd werd ik opgepakt en afgevoerd. Na drie dagen kwam ik gelukkig weer vrij”.
De club regelt dat de voetballers niet in Duitsland hoeven te werken voor de Arbeitseinsatz. Douwe: “een lid van ons werkte op het arbeidsbureau. Als jongens van ons dreigden te worden opgeroepen voor de Arbeidsdienst zette hij ze in de kaartenbak naar achteren”. Trainer Jaap van de Leck herinnert zich dat na een wedstrijd tegen ADO in 1944 een jongen de kleedkamer binnenstormde. “Er was plotseling een razzia en hij was bang opgepakt te worden. We hebben hem toen via de wasmand in veiligheid gebracht”.

De schaakafdeling was een kleine afdeling van A.S.C. De Volewijckers. In de competitie van de Amsterdamsche Schaakbond namen twee tientallen deel onder de naam “A.S.C. de V.”, schaakgroep van A.S.C. De Volewijckers.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn drie leden van de schaakafdeling omgekomen. Twee joodse leden zijn gedeporteerd naar een vernietigingskamp. Een lid is omgekomen door een van de bombardementen op de Fokkerfabriek in Noord.
Van de voetbalclub zijn 4 joodse leden gedeporteerd en niet meer teruggekomen.
Vandaag worden bloemen gelegd bij het monument de Phoenix aan de Kamperfoelieweg, om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam-Noord te herdenken.
Leden van voetbalclub A.S.C De Volewijckers leggen, net zoals in voorgaande jaren, bloemen bij het Phoenixmonument. Ook wij zullen de omgekomen leden van onze schaakclub in stilte gedenken.

Notes:
Gebaseerd op informatie uit:
Seizoen ‘40-’45, ‘voetbal tijdens de Tweede Wereldoorlog’. Een uitgave bij de gelijknamige tentoonstelling in het Verzetsmuseum Amsterdam 2009-2010.
‘Het gedenkboek ter herinnering aan de schakers in Nederland, die tijdens de bezetting heengingen’. Samengesteld door L.G. Eggink en W.A.T. Schelfhout. Amsterdam 1947. Uitgeverij Joachimsthal’s boekhandel, uitgevers- en drukkerijbedrijf.

Het oorlogsmonument De Phoenix is een bronzen beeld van een fenix, een vogel die uit zijn as is herrezen. Het monument is onthuld in 1951 door de Amsterdamse burgemeester d'Ailly. Het monument heeft gestaan op het Mosveld, vlakbij het voetbalveld van De Volewijckers. Toen het tracé voor de IJtunnel werd aangelegd is het monument verplaatst naar het plantsoen aan de Kamperfoelieweg, hoek Azaleastraat.

De geallieerde bombardementen op Amsterdam-Noord vonden plaats in juli 1943. Drie aanvallen waren gericht op de vliegtuigfabriek Fokker, die was ingeschakeld in de Duitse oorlogsindustrie. De aanvallen kostten in totaal meer dan 200 burgers het leven. Bij de eerste aanval werd niet Fokker geraakt, maar de Bloemenbuurt, de Van der Pekstraat en Het Mosveld.

Verslag door Frank van der Velpen.


Gelukkig stond er bij de wedstrijd Volewijckers.1 – Almere.1 niets op het spel,
want het resultaat was niet al te best. Op alle borden hadden we een hogere rating aan onze
zijde, alleen Sanne trof iemand van gelijk allooi. En de zwart-spelers van Volewijckers valt
ook niets te verwijten. Fred Jungen stond volgens mij iets minder met zwart, maar maakte
netjes remise. Richard Lindemand en Martin Beugel hadden wel een hogere rating dan hun
tegenstanders, maar met zwart is het zeker lastiger om te winnen. Zei maakten er beide remise
van, zodat het 1 ½ - 1 ½ stond na 3 zwartpartijen van ons. Neen, het waren de wit-partijen die
ons de nek hebben gekost. Jan de Boer stond in het middenspel wel beter, maar uiteindelijk
werd het wel een nederlaag. Ondergetekende maakte er met wit nog wel 2 ½ - 2 ½ van maar
dat was ook meteen het laatste wapenfeit van de witspelers. Zowel Roger als Sanne gingen
met wit ten onder en dat was toch wel een tegenvaller. Dat Cor Croese er met zwart nog een
fraaie overwinning uitsleepte was leuk voor Cor en de vele toeschouwers, maar de nederlaag
van 3 ½ - 4 ½ kwam toch wel heel hard aan. Te meer dat Almere niet op zijn sterkst kwam en
wij wel en eigenlijk hebben we geen tel recht op een overwinning gehad. We hebben nu een
hele zomer om hierover na te denken. Zwart-spelers winnen met 2 ½ - 1 ½ en de witspelers
verliezen met 3 – 1.

© [Jaar] [Naam van de auteur/licentiehouder]

Nu schaken steeds populairder begint te worden zien we veel berichten over het schaken voorbij komen in de krant. Lees jij een interessant bericht en denk je dit zouden meer mensen tot zich moeten nemen? Stuur dan de link, net zoals onze Ben door naar ons zodat we het kunnen delen!

Een schaakcafe met een rijk verleden

Roelf Jan Duin heeft een mooi stuk in het parool geschreven over een van de bekendste schaakcafes in Amsterdam.

https://www.parool.nl/amsterdam/roemrucht-schaakcafe-het-hok-vlak-bij-leidseplein-na-50-jaar-gesloten-ik-beschouw-het-als-een-mislukking~bc42c82b

De schaakrevolutie van Peter doggers

Roelf Jan Duin heeft Peter doggers geïnterviewd over zijn nieuwe boek. Een overzicht van de rijke geschiedenis van het schaken!

https://www.parool.nl/ps/divers-digitaal-en-live-een-spektakel-schaken-is-niet-langer-een-trage-sport-voor-oude-mannen~b7f9f6ab

Zaterdag 5 april speelden wij in het denksportcentrum te Haarlem onze laatste wedstrijd in Klasse 6E van de KNSB competitie. In de zaal speelden alle 6 teams van HWP Haarlem. Hun eerste team kon Kampioen worden in klasse 1A . Met o.a. Loek van Wely speelden zij moeizaam gelijk tegen Assen en dat bleek voldoende voor promotie naar de Meesterklasse. Onderstaande foto geeft een aardig beeld van de ambiance.

Linksachter speelt HWP 1. Dichterbij spelen Wouter van Waardt en Arno Lust nog hun partij. Beide zouden winnen. Waarmee Wouter topscorer werd van het team met 4 uit 4! Eric Tetteroo deed daar eigenlijk niet voor onder met 4,5 uit 5! Perry Koopmans vroeg eerst om vrijaf, want wilde naar zijn eigen club Purmerend supporten, om mee te maken dat die de match tegen hun directe concurrent voor promotie naar Klasse 1 zouden gaan winnen. Toch kwam hij in Haarlem aantreden, want we moesten al enkele basisspelers missen. Perry, het hele seizoen ongeslagen, maakte snel remise en vloog naar Purmerend. Die wedstrijd bleek in 4 - 4 te eindigen. Eric won fraai in zijn ogenschijnlijk kalme stijl. Tegen de tijdcontrole ( 40 zetten in 90 minuten ) zag ik bij zijn tegenstander dat die nog twee zetten te doen had. En Eric aan zet zat kalm na te denken toen zijn vlag viel! Ik schrok eerst en de opponent riep de arbiter erbij en claimde zijn winst. Al vrij snel bleek dat de HWP man ongelijk had. Hij miste de 2 zetten, terwijl hij toch notatie plicht heeft. Eric had zijn notatiebiljet wel op orde. Dit riekt toch een beetje naar onsportiviteit van de zwartspeler. Ikzelf miste in een koningsgambietje een winnende voortzetting en kreeg daarna geen voordeel meer, remise. Dan nog onze 3 invallers. Frans Reitema staat altijd klaar om mee te spelen. Helaas boekte hij de enige nederlaag, toch bedankt Frans!

Michiel van Deenen is duidelijk een aanwinst voor onze vereniging. Speelde voor diverse teams en dat leverde zijn eerste nieuwe klassieke rating op deze maand: 1856 . Hij trof op bord 2 hun sterkste speler aan, 1955! Even leek er een probleem te zijn, want Michiel deed een illegale zet. Dat liep met een sisser af en wit kreeg geen kans op winst. Simeon Hoetink ( samen met Michiel op de foto ) kon door een ongelukkig toeval ook meespelen. Hij raakte geblesseerd aan zijn arm, waardoor hij niet kon hockeyen in Nijmegen met zijn team. Dat kwam mooi uit, want hij kon zo opnieuw toeslaan. Met een werkelijk fraai schijnoffer besliste hij de partij!

Naast ons eigen resultaat ( tweede in de poel ) en het Kampioenschap van team 1 mag je spreken over een geslaagd debuut van onze combi teams uit Noord. We zullen eens rustig gaan evalueren en daarna het invullen voor volgend seizoen bespreken.

HWP Haarlem 5RatingBoven IJ / de Volewijckers 2RatingRonde 7
Beverdam, F. (Frank)1789Tetteroo, E. (Eric)19280 - 1
Visser, C.A. (Cees)1955Deenen van, M. (Michiel)1856½ - ½
Bezemer, V. (Valentijn)1777Hoetink, S. (Simeon)19770 - 1
Gozeling, E.V. (Edwin)1680Lust, A.P. (Arno)17210 - 1
Wieggerink, V. (Victor)1705Marcelis, R.W.H.J. (Ronald)1709½ - ½
Onderstal, T. (Tim)1523Waardt van, W. (Wouter)16690 - 1
Wal van der, S. (Sipke)1541Koopmans, P. (Perry)1693½ - ½
Gomes, P. (Pedro)1609Reitema, F. (Frans)15601 - 0
Gemiddelde Rating:1697Gemiddelde Rating:17642½-5½

Onder toeziend oog van Ronald Marcelis werd op maandag 24 maart de
Noord-Amsterdamse derby Boven-IJ – De Volewijckers gespeeld. De tactische
opstelling van Boven-IJ zag er goed doordacht uit. De borden 1 en 3 met zwart
werden opgegeven en men had op de borden 4 t/m 8 een rating voordeel gecreëerd.
Dat zag er op papier dus goed voor hen uit. Alleen Martin de Koning zat op bord-2
tegen Cor Croese en dat was dus de topper van de avond. Ik had ook niet helemaal
stil gezeten bij de opstelling. Op bord-1 zou een NO of zwakke tegenstander kunnen
zitten en daar wou ik Cor of Martin niet aan opofferen. Dus nam ik zelf plaats op
bord-1 en dat heb ik geweten, dat leest u straks wel.
Boven-IJ kwam met 1-0 voor. Sanne leek redelijk uit de opening gekomen te zijn,
maar of schijn bedriegt of er is in het tussenspel iets pijnlijk fout gegaan. En zo leek
de tactiek van Boven-IJ vruchten af te werpen. Mijn tegenstander met rating 0 gaf al
snel 2 pionnen weg, maar hij had de truc door van iemand die opgeofferd wordt:
gebruik al je tijd, want dan lijkt het nog ergens op. Maar ook op de andere borden
werd hard gestreden, want Boven-IJ had dan wel zijn sterke spelers iets lager gezet,
onze mannen streden er voor. Martin had het met wit nog wel lastig, maar op een
gegeven moment hielp zijn tegenstander hem en kon hij net als ik de 1 laten noteren: 2-1 voor De Volewijckers.

Volgens mij levert mijn overwinning zelfs negatieve elo-punten op. En toen kwamen onze kanjers er nog even overheen. Fred en Joep (ingevallen voor Roger) speelden een kiene partij tegen toch niet de minste tegenstanders.  Fred had dan wel lopers van ongelijke kleur, maar hij stond straal gewonnen tegen George Gijsen en deed dat ook. Joep speelde met zwart een sterke aanvalspartij tegen Eric Tetteroo en kreeg vele complimenten. Met zwart winnen van iemand met meer dan 100 rating-punten meer is zeker een knappe prestatie: 4-1

En de topper van de avond: Martin de Koning – Cor Croese werd uiteindelijk netjes gewonnen door Cor. Bij het post mortem bleek duidelijk dat Cor de stelling beter onder controle had. Richard speelde met wit netjes remise tegen Ron van Dijk en als kers op de taart speelde Jan de Boer zijn partij netjes naar winst.

De eindstand 6 ½ - 1 ½ voor De Volewijckers was een knappe prestatie, waarbij we vooral de staart van het team een compliment moeten geven. We kregen nog te horen dat Peter Sassen niet aanwezig was, omdat hij gevallen was met de fiets. We wensen hem van deze plek beterschap.

Frank van der Velpen

Cursussen Beter Schaken voor volwassenen vanaf april

Schaken is populair. De Koninklijke Nederlandse Schaakbond speelt hierop in door nu ook voor volwassenen speciale cursussen Beter Schaken aan te bieden. Ook dit jaar doet onze vereniging mee bij het aanbieden van deze cursussen! Schaak je regelmatig (online) of heb je in het verleden veel geschaakt? Dan past de module 'Beter schaken' bij jou! In deze lessenserie leer je meer over onderwerpen als stukkenactiviteit, aanvalsmotieven en de gouden regels in de opening. Dit gaat je helpen om aansluiting te vinden bij het niveau van de clubschaker.

Zes lessen van 1.5 uur

De module 'Beter schaken' bestaat uit zes lessen van anderhalf uur. Die worden gegeven op een doordeweekse avond in zes achtereenvolgende weken. Op de avonden krijg je uitleg van een gediplomeerd schaaktrainer. Maar natuurlijk wil je de nieuw vergaarde kennis ook meteen in de praktijk brengen. Daarom wordt er ook tijd uitgetrokken om lekker te kunnen schaken tegen je medecursisten.

Zet de stap naar clubniveau

Bij beter schaken gaan we dieper in op concepten die cruciaal zijn in een schaakpartij. Vragen als ‘wat zijn mijn eerste doelen in de schaakopening?’ en ‘hoe bedenk ik een plan?’ komen aan bod. Daarnaast behandelen we technieken die belangrijk zijn om stukken te winnen of niet te verliezen, zoals de dubbele aanval en penningen.

Lessen met een kleine groep

Schaken doe je samen! Daarom bieden we de cursus in groepsvorm aan. De groepen bestaan doorgaans uit 8 a 12 deelnemers. De groepslessen werken namelijk niet alleen motiverend, ze zijn ook heel gezellig! Heb je vrienden, familieleden of collega’s die ook willen leren schaken? Meld je dan samen aan!

Gratis oefenen
Tussen de trainingen door kun je thuis doorgaan met oefenen. Je krijg gratis toegang tot het online leerplatform van Chessity voor drie maanden.

Meer info en aanmelden: Cursus beter schaken